Bommen Benefiet (1940)

Aan de eerste wereldoorlog kon Nederland nog ontsnappen, maar toen de tweede wereldbrand uitbrak, moesten we er ook aan geloven. Groningen was op de avond van de tiende mei 1940 aan de beurt. Toen nam het Duitse leger, op bevel van de aan grootheidswaanzin lijdende Adolf Hitler, de stad met groot vertoon van macht in en was de bezetting een feit. Het hoeft geen betoog dat het openbare leven nagenoeg tot stilstand kwam.

Burgemeester Cort van der Linden deed een dag later op de voorpagina van het Nieuwsblad van het Noorden een dringend beroep op de burgerij zich vooral aan de instructies van de (Nederlandse ) regering te houden en zo veel mogelijk thuis te blijven. Hij verzocht zijn overvallen stadgenoten met klem niet te gaan hamsteren. Hij verwachtte tevens dat de Groningers zich bij al hun gedragingen zullen bedenken dat zij Nederlanders zijn en willen blijven, en “dat wij getrouw willen blijven aan H.M. de Koningin.”

Uiteraard viel ook de sportwereld volledig stil onder het militaire geweld. En dat terwijl de voetballers van GVAV, die voor het eerst Noordelijk kampioen waren geworden, mochten meedingen naar het landskampioenschap. De eerste wedstrijd van deze ultieme titelstrijd stond op 19 mei gepland, thuis tegen het toenmalige wonderteam van Feijenoord. Daar ging dus een fikse streep door, al was het alleen maar omdat veel logistieke verbindingen in het land waren verstoord. Bovendien had men in Rotterdam wel andere dingen aan het hoofd. In tegenstelling tot de betrekkelijke rust in Groningen, werd Rotterdam door de Duitse Luftwaffe nagenoeg in zijn geheel plat gebombardeerd.

Maar nog dezelfde maand kwam het sportieve leven weer stukje bij beetje op gang. De KNVB kondigde via de kranten van 20 mei aan dat er na overleg met de Duitse autoriteiten 'binnenkort weer gevoetbald zou worden.' In Groningen gebeurde dat op 2 juni met een benefiettoernooi voor de slachtoffers van het bombardement op Rotterdam. Het was een initiatief van de Groninger Voetbal Bond. De GVB nodigde hiervoor alle Groninger eerste- en tweedeklas clubs uit.  Be Quick stelde gelijk haar complex gratis ter beschikking, de burgemeester van Haren zag voor deze gelegenheid af van het heffen van vermakelijkheidsbelasting en het publiek werd met populaire entreeprijzen naar de Harener Esserberg gelokt.

Het Nieuwsblad prees de organisatoren voor deze daadkracht. De krant: “Het is te hopen dat de Groninger voetballiefhebbers in groten getale de rentree van de voetbalsport zullen gaan bijwonen, waarbij zij tevens een mooie daad stellen voor zwaar getroffen landgenoten.”

Dat deden zo'n 1200 Stadjers. Zij zagen het favoriete GVAV het toernooi winnen. De blauwwitte ploeg onder aanvoering van Otto Bonsema, Thomas Hazeveld en Jan van Meel versloeg in de finale de verrassende tweede klasser GRC, dat door Rabbeljee zelfs de leiding nam, maar uiteindelijk kansloos was. Buiter maakte gelijk, waarna GVAV's midvoor Thomas Hazeveld er een hattrick tegenaan gooide. Het verslag in het Nieuwsblad begon een dag later als volgt: “De sympathieke geste van de Groninger Voetbal Bond een toernooi te spelen voor geteisterd Rotterdam is niet zonder weerklank gebleven. (..) Bijna 600 gulden (240 euro) kan worden afgedragen aan de getroffenen in Rotterdam. Een succes waarmede de organisatoren geluk te wenschen zijn. (..) Het is gebleken bij dit liefdadigheidstoernooi, dat het publiek sportieve afleiding op prijs stelt.”

Drie weken later, op zaterdagavond 23 juni, speelt GVAV dan eindelijk tegen Feijenoord om het kampioenschap van Nederland. Voor de wedstrijd in het Oosterpark, toen met 5000 toeschouwers mudjevol, werd een minuut stilte in acht genomen voor 'alle sportmakkers die bij de verdediging van ons land zijn gevallen.' Vervolgens zegevierden de Rotterdammers, die met internationals als Paauwe, Vente en Vrauwdeunt aantraden, met 2-0.

Een resultaat dat GVAV op slag kansloos maakte om het landskampioenschap van Be Quick in 1920 te evenaren. Want een week eerder was er ook al met 3-1 verloren van het Amsterdamse Blauw Wit. Maar er waren grotere zorgen, de bezetting.