De hamburger ketjap van Kokkie
Beeld: Jan Kanning
De trouwe fans van FC Groningen hadden er maar liefst veertien jaar op moeten wachten. Op 14 september 2006 was het eindelijk zover. In Belgrado keerde de groen-witte trots van Stad en Ommeland terug op het Europees platform in de eerste ontmoeting van een tweeluik tegen het roemruchte Partizan. Het zouden doldwaze weken worden rondom de confrontaties met de Serviërs. Vooral de aanloop naar de slag in Belgrado en de zinderende ontknoping twee weken later in de Euroborg zullen me bijblijven. Het was een feest om ooggetuige te mogen zijn.
Niet alleen FC Groningen was in rep en roer nadat Partizan uit de koker was gerold. Ook bij m'n toenmalige werkgever RTV Noord gingen de alarmbellen af. Voor een schappelijk prijsje kon de regionale omroep de rechten bemachtigen voor een rechtstreekse uitzendingen op televisie. Dat was voor het eerst in de historie. Met name alle leidinggevenden paradeerden dagelijks zo trots als pauwen met zeven staarten op de burelen van de redactie en sommigen waren zelfs de weg een beetje kwijt. Er was echter ook een probleempje. Wie zou het commentaar moeten doen op tv? Niemand van de sportredactie had ervaring. Er was voldoende radio-ervaring, maar tv was toch even heel andere koek.
Uiteindelijk viel de keuze van de leidinggevenden op Henk Kok, feitelijk expert live verslagen radio en presentator van het sportprogramma zondagochtend op Radio Noord. . Tegelijkertijd was hij de man met de meeste dienstjaren. Kokkie zal z'n tv-debuut nooit vergeten en wis en zeker ook niet allerlei taferelen rondom met name de krachtmeting in Belgrado. Naast Kokkie vaardigde RTV Noord twee radioverslaggevers af, de enthousiaste rookies Frederick Stokker en Klaas Jan Bos. Ik mocht de functie van chef d'equipe vervullen. Het zou al met al een uitermate lastig klussie worden.
Op Groningen Airport Eelde begon de ellende al. Het vliegtuig waarin de selectie, pers en sponsors zouden plaatsnemen bleek op voorhand last van trillingen te hebben en dus werd de boel opgeschort. Na een wachttijd van maar liefst vier uur landde plotsklaps een ander toestel op de luchthaven en kon de trip beginnen. Ergens in het luchtruim boven Duitsland kwam een stewardess langs om te informeren naar de eetlust van de passagiers. Kokkie bestelde een broodje hamburger. 'Een goede keuze meneer', ik hoor het de blondine met paardenstaart nog zeggen. 'Wilt u er ook iets bij?' Kokkie antwoordde afgemeten: 'Ketjap'. De jongedame keek ineens verdwaasd en ging er als een haas vandoor.
Korte tijd later zag ik van afstand meerdere stewardessen giebelen en gniffelen en wijzen in de richting van de niets vermoedende Kokkie. Intussen had ik Stokker en Bos ingelicht over het naderend onheil en was de vader van Paul Matthijs bij me langs gekomen om te informeren of Kokkie wel helemaal in orde was. Ik vertelde hem dat het in Veendam, de woonplaats van Kokkie, de gewoonte was om een hamburger met ketjap te eten inplaats van ketchup. 'Ze hebben in Veendam rauwe monden', zei ik tegen Matthijs senior. Hij keek me aan alsof hij water zag branden.
Een half uurtje later was het zover. We keken met een groepje ingewijden ademloos toe toen Kokkie de hamburger bestrooide met ketjap en er vervolgens z'n tanden in zette. Een paar ferme vloeken volgden, de bril danste op z'n neus en Kokkie verdween in allerijl naar het toilet om z'n ingewanden te reinigen. Sindsdien heeft hij de bijnaam 'Ketjap'. Door de act van Kokkie was de lauwe stemming vanwege het langdurige oponthoud ineens omgeslagen. Het werd een dolle boel. Zelfs Kokkie kon de humor er naderhand wel van inzien. Even overwogen we om aan de bacardi-cola te gaan. Maar ja, dat konden we als serieuze afgezanten van RTV Noord toch niet maken en daarom hielden we het bij koffie, thee en een frisje.
In de avonduren volgden we de training van de FC en een persconferentie van trainer Ron Jans en z'n collega van Partizan om uiteindelijk de vermoeiende dag af te sluiten met een paar sapjes in de immense hotelbar. Het daarop volgende tukkie verliep probleemloos. Logisch natuurlijk. Er was geen Servische schone in de buurt te bekennen. Om half zeven op de ochtend van de wedstrijddag nam ik plaats in de lounge van het hotel in het gezelschap van een bakkie leut. Op die wijze kon ik alle collega's, spelersvrouwen en sponsoren van de FC mooi observeren zodra zij kwamen opdagen. De selectie bivakkeerde in een nog mooier hotel. Verschil moet er zijn nietwaar?
Rond een uurtje of negen verscheen ook Kokkie ten tonele. Als een superster daalde 'Ketjap' de lange trap af om snel op zoek te gaan naar een ontbijtje. Ketjap was niet te verkrijgen. Kokkie nam een dubbelle uitsmijter, een geweldige joekel. Matthijs senior bekeek het eetgedrag van Kokkie hoofdschuddend. Zelf had ie broodjes kaas en ham tot zich genomen. 'Ik zei in het vliegtuig toch al dat ze in Veendam rauwe monden hebben', mompelde ik. Pa Matthijs kwam niet meer bij van het lachen.
Korte tijd later meldde Kokkie zich aan het front. Hij was elf uur voor de aftrap al helemaal in de ban van de wedstrijd. 'We moeten Belgrado in want ik wil even op zoek naar een splitter. Als we geen verbinding met Groningen krijgen kunnen we tenminste bij een andere omroep aansluiten' zei de aspirant tv-commentator. 'Heeft de technische dienst van Noord je dan geen splitter mee gegeven Kokkie?, murmelde ik argeloos. Hij keek me aan alsof hij Jezus over water had zien lopen en ging vervolgens helemaal los. De details van de tirade zijn niet geschikt voor publicatie.
De jacht op een splitter was een taak voor Kokkie vonden Stokker, Bos en ik en dus nam hij de benen om enkele uren later in het hotel terug te keren zonder splitter. 'Het zijn allemaal klootzakken hier in Belgrado. Ze hebben niet eens een splitter', meldde Kokkie verongelijkt. Luttele minuten later riep Kokkie: 'Kom we gaan naar het stadion'. Het was twee uur in de middag, dus zes uur voor de aftrap van de wedstrijd. Daar hadden we helemaal geen trek in, maar om de lieve vrede te bewaren propten we ons toch in een taxi. Een regelrechte martelgang volgde.
Het stadion lag op slechts op enkele kilometers afstand van het hotel, maar om de 250 meter was sprake van wegversperringen in samenhang met de wedstrijd. Eindeloze en uitputtende controles volgden. Honderden politieagenten en zwaar bewapende ME'ers moesten met name de ultra's van Partizan nauwgezet in de gaten houden. Sirenes weerklonken permanent en af en toe zagen we Servische fans op de loop. Pas na vijf kwartier bereikten we het stadion. Stokker en Bos verdwenen met hun radio-apparatuur naar de hoofdtribune. Kokkie en ik moesten aan de overkant plaatsnemen. Het stadion was nog bijna compleet verlaten.
De situatie, bijna vijf uur voor de aftrap, zinde Kokkie helemaal niet. 'Ik wil testen met Noord', orakelde hij om de haverklap. Plotseling kwam de producer van de Servische televisie zich even voorstellen. Via hen zou TV Noord de beelden van de wedstrijd ontvangen. Kokkie ging onmiddellijk los. In gebroken Engels eiste hij een verbinding met TV Noord om te testen. De Servische man begreep er helemaal niets van en mompelde: 'Tonight, you get tonight'. Kokkie antwoordde: 'Dat pik ik niet. Ik wil nu een verbinding'. Ik probeerde de boel te sussen. 'Kokkie, een minuut straalverbinding met Noord kost wel 1500 eurootjes', dat geld hebben we helemaal niet. Het komt vanavond allemaal goed'.
In de daarop volgende uren bleef Kokkie recalcitrant. Steeds weer schreeuwde hij om een straalverbinding. De Servische producer sloeg ineens ook op tilt. Hij was er helemaal klaar mee en maakte een handgebaar naar z'n keel. Het kwam er op neer dat als Kokkie niet zou stoppen met z'n gedragingen, TV Noord zou kunnen fluiten naar de beelden van de wedstrijd. Linke soep dus. Na weer een gesprek en hem wijzend op mogelijk heel vervelende gevolgen, werd Kokkie ietwat rustiger. Om half acht, een half uur voor de aftrap, kwam een sjofele man aansloffen met een plastic tas van de Lidl. Hij haalde er een plug en een snoer uit, draaide aan twee knoppen en hoepsakee de verbinding was daar.
Het volgende probleem openbaarde zich. De commentaarpositie was in een hoek van het stadion waardoor het zicht uitermate beroerd was. Kokkie vloog weer in de vlekken. Hij was nogal eens niet in staat om spelers te herkennen omdat ook de rugnummers niet waren te aanschouwen. Tot tweemaal toe verwarde Kokkie bijvoorbeeld Gibril Sankoh met Antoine van der Linden. Nou ja, een zwarte speler of blanke speler, dat moest toch te doen zijn? Kokkie was niet de enige Groninger met sores. Heel FC Groningen was in de war. Binnen het kwartier was het 2-0 en bij rust zelfs 3-0. Uiteindelijk verloor de FC met 4-2. Goals van Mark-Jan Fledderus en invaller Luis Suarez maakten de eindstand nog enigszins draaglijk. Kokkie koos tijdens de terugvlucht niet voor een broodje ketjap, maar verorberde gewoon een broodje kaas.
Twee weken later, op 28 september 2006, bracht TV Noord de return tegen Partizan in de Euroborg ook live op de buis. Nu was Kokkie wel aardig bij de les. FC Groningen lange tijd ook. Twee doelpunten waren nodig om de Serviërs te elimineren. De FC kwam na een uurtje spelen op 1-0 door Koen van de Laak, die een pennel benutte. En twaalf minuten voor het einde maakten de bijna 20.000 fans zich op voor een feestje. De FC mocht weer een pennel nemen. De vaste pennelnemers Van de Laak en Yevgeni Levchenko waren evenwel al gewisseld. En dus nam Yuri Cornelisse, koud 50 seconden in het veld, plaats achter de bal.
Het lukte hem niet om oud-PSV keeper Kralj het nakijken te geven. Exit FC Groningen dus en ook exit Kokkie. Ook hij kon een volgende trip met de FC naar bijvoorbeeld een exotisch oord vergeten en was TV-commentator af. Overigens eet Kokkie tegenwoordig in Veendam een broodje hamburger met ketchup, zoals het hoort.