STORY: Zeezeiler Simeon Tienpont
Hij nam drie keer deel aan de America Cup en won twee keer deze prestigieuze en oudste zeilrace ter wereld. Twee keer zeilde hij de volledige Volvo Ocean Race, de langste zeilwedstrijd over de wereld. Weinigen zullen de 38-jarige Simeon Tienpont in verband brengen met Groningen. Toch ligt de basis van deze prestaties van de gelouterde zeezeiler op het Paterswoldsemeer en nog steeds komt Tienpont regelmatig naar Groningen.
,,Ik ben in Groningen komen wonen toen ik zeven was en vanwege de studie toen ik eenentwintig was helaas vertrokken naar Rotterdam. Stad en provincie hebben me gevormd in een belangrijke fase van mijn leven.’’ Het zeilen leerde hij bij VWDTP in zijn Optimistje op het Paterswoldsemeer. ,,Dat is voor mijn carrière heel belangrijk geweest. Als je naar de top kijkt van Nederlandse zeilers, dan zie je dat ze de basis hebben gelegd op dit soort hele lastige meertjes zoals het Paterswoldsemeer. De eilandjes, bomen er omheen zorgen voor lastige winddraaiingen. Als je alleen al bij VWDTP binnenkomt en je ziet hoeveel kampioenen de vereniging heeft opgeleverd.’’
Simeon Tienpont was ook één van die vele talenten, alleen koos hij een andere route voor zijn zeilcarrière. ,,Ik herinner me het nog goed. Ik was veertien en zat met onder andere Pieter-Jan Postma in de talentengroep en dat ik zei: mijn droom is om de Volvo Ocean te varen en Pieters’ droom was de Olympische Spelen. Dat was het moment dat ik naar het grote water ben gegaan. Daar ligt mijn passie in de grote boot. Niet zoals bij de olympische klasse elk jaar weer een rijtje evenementen af. Het avontuur en met grote jongens varen vond ik fantastisch. Annemieke Bes is bijvoorbeeld ook het olympische traject in gegaan en het grappige is dat we twintig jaar later weer samenkomen.’’
In 2005 komt zijn jeugddroom uit en stapte Simeon aan boord van de ABN AMRO II voor zijn eerste Volvo Ocean Race. Een smetje was de breuk met de Rijks Universiteit Groningen. ,,Ik studeerde toen nog economie. In het Dagblad van het Noorden werd uitgebreid uitgemeten dat een RUG-student meedoet aan Volvo Ocean Race. Daar waren ze trots op. Alleen kreeg ik geen dispensatie. Alle punten die ik al behaald had, waren verloren en ik kon de studie overdoen. Erasmus in Rotterdam had daar betere voorwaarden voor. Toen heb ik helaas de stad verlaten.’’ Met de ABN AMRO II werd de vierde plaats behaald, maar de race werd overschaduwd door het overlijden van Hans Horrevoets die over boord geslagen was.
Het avontuur en onbekende trekken Tienpont nog steeds. ,,Je kunt me er dag en nacht voor wakker maken. Maakt niet uit wat. Als het maar een pad is, dat nog niet bewandeld is. Het buiten de kudde willen wandelen. Dat zit een beetje in het beestje van mij. Problemen kun je lastig vinden en voor weggaan, maar problemen zijn ook leuk om op te lossen.’' Uitdagingen en problemen kreeg hij volop tijdens zijn carrière. Tienpont trok als een nomade over de wereld en nam deel aan vele zeilraces. Een appartementje dicht bij Schiphol om snel weer te kunnen vertrekken was op een bepaald moment nog zijn binding met Nederland. Drie keer nam hij deel aan de America’s Cup en Simeon won in 2010 en 2013 met het team USA, waarbij hij voorafgaande aan de races technisch verantwoordelijk was als boat-captain. Het is een uitzonderlijke prestatie om deze meest prestigieuze wedstrijd tweekeer achter elkaar te winnen. In 2014-2015 zeilt hij nog een aantal etappes mee met de Volvo Ocean Race op de boot van het team Vestas Wind.
De eerste keer zelf als schipper van een boot is bij de Volvo Ocean Race 2017-2018 met het team AkzoNobel. Hoewel dat bijna nog misging. Vlak voor de start werd Simeon door AkzoNobel ontslagen als schipper. ,,Wat misging is dat de mensen bij AkzoNobel die voor mij hadden gekozen werden vervangen. Ik moest zorgen dat de nieuwe mensen bij AkzoNobel het project ook weer ondersteunden. Dat was een ingewikkeld spel. Dan ben je bezig met corporate politiek. Dat is het laatste waaraan je als schipper wilt denken. Dan weet je ook dat je even buiten het begaanbare pad moet. Gelukkig kreeg ik dat voor elkaar en dan is het belangrijk dat je een team achter je hebt staan dat loyaal is en voor je wil vechten. Er zaten twee rotte appels tussen en die heb ik er meteen vanaf gesodemieterd.’'
,,De andere kant van het verhaal is dat je wel als David van Goliath kunt winnen, maar hoe ga je dan weer samenwerken en het beste resultaat eruit halen. Dat was voor mij een uitdaging maar ook voor de sponsor die het allemaal mogelijk maakt. Dat hebben we uiteindelijk goed gedaan, zowel voor de sponsor als voor onszelf. Helaas hebben we het eindklassement niet gewonnen. We hebben wel hetzelfde aantal overwinningen en podiumplaatsen behaald als de winnaar, Dongfeng. De etappe Cape Town Melbourne waar we schade aan de mast hebben gekregen is de beslissing geweest. Dat reken ik mezelf ook aan als captain, maar we hebben meer podiumplaatsen behaald als de andere Nederlandse boot Brunel en we hebben een wereldrecord neergezet. Was ik conservatiever geweest en in Melbourne in de middenmoot geëindigd, dan had ik mogelijk de eindoverwinning behaald.’’
Een Volvo Ocean Race heeft veel overeenkomsten met de formule I autoraces. Zo is ook bij de formule I op het water het testen van materialen belangrijk. Eigenlijk zijn drie dingen belangrijk vertelt Tienpont die behalve economie heeft gestudeerd ook scheepsbouwkundige is.
,,Ten eerste de snelheid van de boot. Met simulatiemodellen wil je kunnen zien wat het effect van verandering aan materialen op de snelheid op het schip is. Of de stand van de zeilen, roer, vin en zo zijn er veel variabelen die de snelheid van het schip bepalen. Bij voorkeur wil je dat simuleren met golven. Samen met Marin (Maritiem Research Instituut Nederland; KB) hebben we een kennisproject opgezet voor simulatiemodellen. Daar waren veel partijen in geïnteresseerd vanuit de scheepsbouw en ook diverse ingenieursbureaus. Daarmee wissel je als topsport en bedrijven kennis met elkaar uit.’’
,,Ten tweede is het belangrijk input te krijgen over de golven. Deltares in Delft is de enige in de wereld die een life model heeft van alle stromingen en golven. Die konden me helpen en wat had ik te bieden? Ik zeilde op delen van de oceanen waar nooit iemand komt en waar dus ook geen goede meetgegevens zijn. Ondertussen kon ik ook met behulp van een filter een onderzoek doen naar microplastics in de zeeën. Een offshorebedrijf zoals Van Oord heeft een enorm belang bij de modellen van Deltares en wilde daarom ons project meefinancieren.’’
,,Ten derde is de human factor belangrijk. De computer berekent wat de snelste route is, maar als je vervolgens zes dagen door windkracht acht moet varen dan kun je als mens niet optimaal presteren. Dat is slopend. Dan presteer je misschien maar zestig procent. Misschien is het wel beter een stukje om te varen. Dan vaar je meer mijlen, maar kun je harder pushen en waarschijnlijk sneller bij hetzelfde punt uitkomen. Dat doen we met routing software. Als ik de bootsnelheid, het weer en de prestatie van mensen invoer dan komt daar de ideale route uit.’’
De Groninger, die tegenwoordig in Den Haag woont, startte kort na de finish van de Volvo Ocean een nieuw avontuur. ,,Toen we met de Ocean Race gefinisht waren in Den Haag kwamen de onderzoeksbureaus met de vraag: ‘wat gaan we nu doen?’ Ze vonden de Volvo Ocean een interessant traject.’’ Het werd de start van Dutchsail een stichting waarin infrastructuur en wetenschap gekoppeld worden aan belangrijke grote zeilcampagnes. Simeon is naast de initiator ook de drijvende kracht achter deze stichting. Dutchsail moet een brug gaan vormen tussen grote zeilraces en kansen voor jongeren, innovatie en duurzaamheid. ,,Ik heb ze verteld dat als jullie in het hoogste laboratorium willen acteren dan moeten we meedoen aan de America’s cup dat is nog weer veel groter dan de Volvo Ocean.’’ Een gigantisch kostbaar project. Alleen het inschrijfgeld is al twee miljoen dollar en de deelnemende schepen kosten vaak meer dan honderd miljoen dollar. Dat inschrijfgeld moest afgelopen april al betaald worden, een jaar voor de race van start gaat. Dutchsail heeft zich teruggetrokken voor de komende editie, omdat de onderhandelingen met een potentiële grote sponsor te lang duurde. ,,We waren heel dichtbij en hebben een fundament voor de toekomst neergelegd.’’
Dutchsail is volop bezig met de andere ambities van talentontwikkeling voor zeventien tot zesentwintig jarigen. ,,Talenten van elke zeilvereniging krijgen een kans om deel te nemen. Het plan is om met de jongens en meisjes die een droom hebben, zoals de Groninger Jelmer van Beek, aan de volgende Ocean Race deel te nemen met een talentteam. Zo hopen we tweejaarlijkse een nieuwe lichting te kunnen leveren en maken we stappen in Nederland.’'
En over zijn eigen sportieve ambities. ,,Een ding is wel erg veranderd in de sport. De boten zijn steeds oncomfortabelere geworden. Ik ga niet meer driehonderd dagen van huis de hele wereld over om van team naar team races te zeilen. Dat is het mij niet waard. Ik ben in de luxepositie geweest dat ik altijd in grote campagnes gezeild heb. Ik heb een jong gezin en ben heel blij dat ik een vaste basis heb in Nederland. De eerste vier jaar van mijn dochter heeft ze in vijf landen gewoond en de hele wereld rond gereisd in een vliegtuig.’' Als de nieuwe bootsklasse voor de volgende Ocean Race, de Amoco 60 Monohull, ter sprake komt beginnen de ogen van Tienpont te twinkelen. ,,Die kunnen vliegen. Dat is zeker mijn ambitie. Daar wil ik nog wel voor vechten om op een Amoco deel te nemen.’'