Wie heeft eigenlijk de 4Mijl bedacht?
Beeld: SBS fotomarketing
Nog een paar nachtjes slapen en dan is het weer zo ver, de 4 Mijl van Groningen. Het grootste jaarlijkse sportfestijn van Stad en Ommeland. Een van de grootste loopevenementen van het land ook. Een happening die inmiddels zo'n 25.000 lopers uitdaagt tot meedoen en een veelvoud daarvan aan kijkers trekt.
Een geweldig succesnummer dus en daarom is een eresaluut, nu de dertigste editie in aantocht is, aan SPRON op zijn plaats. Postuum dan, want SPRON – dat stond voor Sport Promotie Noord - bestaat niet meer. In het vorige decennium ter ziele gaan door niet al te sterk management.
Blijft het feit dat de 4 Mijl in het SPRON-kantoor van het voormalige ijsstadion in het Stadspark is ontsproten. Dat wordt de laatste jaren wel eens vergeten. Als er eerbetoon inzake de 4 Mijl aan de orde is, was met name Grietje Pasma de gebraden haan, in dit geval dus de gebraden hen.
Maar het begint altijd bij een idee en dat kwam in 1987 uit de koker van Paul Zweverink, destijds onderwijzer aan de Brederoschool in Groningen-Zuid, maar in zijn vrije tijd ook sportmedewerker van het toenmalige Nieuwsblad van het Noorden, gediplomeerd voetbaltrainer en één van de mannen van het eerste uur van SPRON, samen met Nieuwsblad-journalist Ger van Gelder, stadsvoorlichter Dick Monningh en Theo Huizinga, toen nog elftalleider van FC Groningen.
Het was een ambitieus stel, dat elkaar had gevonden in de drang om de stad Groningen te verrijken met een aantal spraakmakende sportvenementen. Hun eerste daad was het op poten zetten van een prestigieus voetbaltoernooi, zoals je die ook in Amsterdam en Rotterdam had. SPRON had Nottingham Forest, Olympiakos Pireaus en Lierse SK uitgenodigd om in het Oosterpark met FC Groningen te strijden om eer en geld.
Ondertussen zag Zweverink zijn kans schoon om een voorstel te lanceren, dat al een tijdje in zijn hoofd rondspookte. Een hardloopwedstrijd van Haren naar Groningen, over de mooiste toegangsweg naar de stad, de aloude Rijksstraatweg. Een loop in de geest van de klassieke Fitfh Avenue Loop in New York. Hij kreeg gelijk bijval, want het paste naadloos in de filosofie van SPRON. Meer topsportreuring in Groningen.
Van Gelder, de man die het voorzitterschap bekleedde van de nieuwe stichting, toog vervolgens naar Jos Hermens, de oud-atleet, die een atletenbureau runt. Hermens was aanvankelijk sceptisch, zag in Groningen niet echt een lekker verdienmodel, maar zegde toch zijn medewerking toe. Hermes had het niet goed ingeschat, de eerste 4 Mijl in 1987 was direct een schot in de roos. De commentaren in de kranten waren unaniem lovend, nadat de Belgische topper Vincent Rousseau als eerste winnaar door het finishlint was gegaan.
Ook Jos Hermens gaf toe dat hij het verkeerd had gezien. Hij voorzag een loopfestijn met een potentie van zeker wel 5000 deelnemers.
Aan wereldtoppers ook geen gebrek. Na Vincent Rousseau renden wereldtoppers als Khalid Skah, Steve Ovett en Haile Gebreselassie over de klassieke verkeersader door Groningen-Zuid.
En inderdaad, ook de groei van recreatieve lopers kreeg meer en meer gestalte. Een goudmijn leek aangeboord door en voor SPRON. Dat bleek echter niet geval, zeker nadat PTT Telecom afhaakte als hoofdsponsor. Van Gelder, het zakelijke uithangbord van SPRON, zag er - tien jaar na de eerste editie- geen heil meer in en gaf het stokje gratis en voor niets over aan Grietje Pasma, die ook al een sportbureautje was begonnen, Topsport Noord-Nederland.
Grietje kreeg van Jos Hermens te horen dat ze meer op de trom moest slaan qua publiciteit. Dat was niet tegen dovenmansoren gezegd, want als er iets was wat Grietje Pasma goed kon, was het bestoken van media met persberichten. Dat had ze bij Donar, toen ze bij de basketbaltrots van het Noorden diverse karren trok, wel bewezen.
Grietje greep de haar geboden kans gretig aan. Wat Van Gelder als nota bene Nieuwsbladman nooit voor elkaar kreeg, lukte haar wel: de krant ging helemaal achter haar staan, bood haar als mediasponsor alle mogelijke publiciteit aan en dat had tot gevolg dat de aangekondigde goudmijn alsnog kon worden ontgonnen. Elk jaar liep het storm als de inschrijving in Grietje's kantoor werd geopend en elk jaar liep Grietje de deur bij de gemeente plat voor uitbreiding van het maximale aantal deelnemers. Zij heeft de 4 Mijl groot gemaakt en is daarvoor geëerd met diverse prijzen en onderscheidingen.
En Paul Zweverink? Hem is nooit enig eerbetoon ten deel gevallen in relatie tot de 4 Mijl. Terwijl hij toch het gouden idee lanceerde. Zweverink is zelfs niet te vinden op de website van de 4 Mijl als de bedenker van het evenement. De geschiedenis krijgt, zoals zo vaak, lang niet altijd haar juiste archivering. Een gemeentelijke sportpenning was toch het minste Paul Zweverink heeft verdiend.
Het kan nog altijd, hij is nog altijd onder ons.